Onze geschiedenis

Bijna 200 jaar aan muzikale traditie!

Er zijn twee harmonieën in Heerlen-Zuid en één daarvan is de Koninklijke Harmonie Heerlen. De naam ‘Koninklijke Harmonie Heerlen’ bestaat pas sinds 2008, maar de basis van deze vereniging werd in 1833 gelegd en daarmee is de harmonie de oudste muziekvereniging van Parkstad en behoort tot de vijf oudste harmonieën van Limburg. De harmonie is namelijk ontstaan door verschillende fusies van muziekkorpsen uit Heerlen. De geschiedenis van de harmonie beweegt mee met de geschiedenis van Heerlen.

1ste vaandel 1837 St Caecilia

1833 - 1846

Het begin

In 1832 besloten enkele jongemannen uit welgestelde Heerlense families, waaronder Victor Roosen en Henri Vijgen een burgerlijke harmonie op te richten. Zij financierden zelf de instrumenten, die onder andere in Parijs werden gekocht. Na de aankomst van de instrumenten in 1833 volgde een twintigtal muzikanten muziekles en repeteerden zij meerdere keren per week onder leiding van schoolmeester Willem J.K. Palmers (1811-?). Hiermee was de ‘Societas Sancta Caeciliae’ officieel opgericht. De statuten van de vereniging werden op 27 april 1837 vastgesteld.

In 1836 gaf de harmonie haar eerste officiële concert in de Starmanszaal en groeide ze al snel uit tot een vaste waarde binnen de Heerlense festiviteiten. Ze was onmisbaar bij de muzikale omlijsting van bals en de kermissen tijdens de St. Andries/ St. Jobs jaarmarkten en gaf jaarlijks een Nieuwjaarsconcert. Deze festiviteiten trokken bezoekers uit de wijde omgeving aan. Ook bij bijzondere gelegenheden liet de harmonie van zich horen: in 1839 bij een dorpsbal aan het douanekantoor aan ‘de Locht’ ter ere van de verjaardag van koning Willem I, en in 1841 verzorgden ze de muzikale omlijsting van het koninklijk bezoek van Willem II aan Heerlen voor zijn inhuldiging.

muziek partij fest ouverture

1847 - 1867

Louis Hennen en de bloei van St. Caecilia

Willem Palmers werd in 1847 opgevolgd door Louis Hennen (1826-1876), dirigent, musicus, componist en leraar. Hij was de broer van de gerenommeerde musici Arnold en Frederik Hennen, met wie St. Caecilia regelmatig ‘Grands Concerts Musicals’ uitvoerde.

Naast de ‘Grands Concerts Musicals’ gaf de harmonie regelmatig liefdadigheidsconcerten, zoals het ‘Concert der Armen’, waarmee ze financiële steun boden aan de minderbedeelden. Ook bij de jaarlijks terugkerende festiviteiten zorgden ze, net als voorgaande jaren, voor de muzikale omlijsting. Daarnaast nam de harmonie deel aan diverse muziekfestivals (al dan niet met een wedstrijdelement), die vaak werden georganiseerd ter ere van de kermissen in de omliggende dorpen.

Ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan organiseerde Sint Caecilia in 1858 een groot muziekfestival voor harmonie- en zangverenigingen. Het festival werd geopend door Sint Caecilia en haar zang ensemble, met de Fest-Ouverture, die speciaal voor deze gelegenheid door Louis Hennen werd gecomponeerd. Als afsluiting van het succesvolle evenement werd, naast deze compositie, ook de door Hennen gecomponeerde Fest-Marsch uitgevoerd door alle deelnemende verenigingen.

In deze periode verwierf de harmonie ver buiten Heerlen grote bekendheid; haar succes was één van de vele inspiratiebronnen voor de oprichting en ontwikkeling van andere harmonieën in de regio.

Maastricht, Historisch Centrum Limburg. Toegang 16.1208 Familie Hennen te Heerlen, 19e-20e eeuw, inventarisnummer(s) deel 1.5

1868 - 1872

Moeilijke jaren voor Sint Caecilia: directiewissels en financiële problemen

Nadat Louis Hennen, die om gezondheidsredenen zijn functie als dirigent moest neerleggen belandde de harmonie in een moeilijke periode. In slechts vijf jaar tijd wisselde het dirigeerstokje tweemaal van handen. In 1868 werd Hennen opgevolgd door Christian August Korn (1836-1913), Kapelmeester 2de Regiment infanterie Maastricht. Drie jaar later, na de Frans-Duitse oorlog, nam P. Keller, Onderkapelmeester van het 28ste Infanterie Regiment Aken, het stokje over.

Vooral tijdens de directieperiode van Keller ging het bergafwaarts; de financiën raakten uitgeput en het ledenaantal slonk drastisch. Keller bleek een kostbare keuze en ondernam geen initiatieven om leden te behouden, op te leiden of nieuwe muzikanten aan te trekken.

Korn en Keller waren de enige militaire beroepsmuzikanten die voor de harmonie hebben gestaan. Omdat de salarissen van kapelmeesters zeer laag waren en om hun inkomen aan te vullen, waren ze vaak actief buiten het leger. Dit was een gangbare praktijk in deze periode.

Harmonie naar fanfare

1873 - 1886

Van harmonie naar fanfare

De pas 15-jarige Mathieu Kessels (1858-1931) nam het stokje over van Keller. Op zijn 10de werd hij lid van de harmonie en vanaf zijn 12de kreeg hij muzieklessen van Frederik Hennen in Aken. Hennen was als violist verbonden aan het Duitse regiment (1871?) en door de repetities van de Duitse garnizoenskapel bij te wonen ontstond Kessels liefde voor de militaire muziek. Deze passie vormde de basis voor zijn latere rol als voorvechter van militaire muziek in Nederland.

Kessels kreeg meteen een flinke uitdaging voor zijn kiezen. Het ledenaantal bleef slinken, de financiën waren krap en het tekort aan houtblazers was een groot probleem. Om de harmonie van de ondergang te redden, werd in 1876 besloten om verder te gaan als fanfare. Vanaf dat moment begon de vereniging weer te groeien. Pas elf jaar later, op 29 juni 1887, werden de statuten van Fanfare Sint Caecilia officieel vastgesteld.

In 1886 vertrok Kessels naar Tilburg en werd hij opgevolgd door de muzikant Emile Ritzen. Zelfs na zijn vertrek had Kessels nog grote invloed op de verdere ontwikkeling en bloei van de fanfare, die tot ver in de vroege jaren van de 20ste eeuw merkbaar bleef.

1887 - Nu

Hier wordt aan gewerkt.

Liever onze hele geschiedenis bekijken?

Bekijk hier